خاصیت ضد باکتری عسل طبیعی

خاصیت ضدباکتری بودن یکی دیگر از فواید عسل طبیعی است. در این مقاله قصد داریم بر اساس منابع و تحقیقات کاملا علمی شما را با خاصیت ضد باکتری بودن عسل طبیعی و تاثیر آن بر درمان برخی از بیماری ها آشنا کنیم.

یکی از پیشرفت‎های پزشکی مدرن تولید آنتی بیوتیک‏ها است، این آنتی بیوتیک‎ها ممکن است ضدباکتریایی باشند که به طور مستقیم میکرو ـ ارگانیسم‎ها را نابود می‎کنند، و یا باکتریواستاتیک (مهارکننده رشد و تکثیر باکتری باشند) که از رشد میکرو ـ ارگانیسم جلوگیری می‎کنند. با این حال، میکروارگانیسم ها به طور فزاینده ای در برابر این آنتی‏بیوتیک‏ها مقاومت می‏کنند، که دغدغه جدی است. علاوه بر آنتی بیوتیک‏ها، پیشگیری از بیماری‏های باکتریایی ممکن است با استفاده از واکسن‏ها و با روش‏های بهداشتی اساسی انجام شود.

بسیاری از میکروارگانیسم‏های مختلف ممکن است باعث بیماری شوند و حتی توسط آب آلوده منتقل گردند. می توان از بین مهمترین عوامل بیماریزای آبزی، به اشرشیاکلی و سودوموناس آئروژینوزا اشاره کرد.

برخی پژوهش ها پیش از این نشان داده كه عسل طبیعی قادر است با این عوامل بیماری‏زا مبارزه کند. پژوهشی در سال 2011، فعالیت باکتریایی عسل را آزمایش کرد ، که بدین منظور از عسل مانوکا و روامیل(Revamil) استفاده شد، و مشخص گردید که هر دو عسل در برابر اشرشیاکول ( Escherichia coli)، سودوموناس آئروژینوز (ا Pseudomonas aeruginosa) و نیز علیه باسیلوی سوبتلیس (Bacillus subtilis  )عمل می کنند.

عسل مانوکا پس از دوره نهفتگی 24 ساعته همچنان نسبت به روامیل در برابر باکتری مقاوم استافیلوکوکوس اورئوس-متی سیلین (Staphylococcus aureus-methicillin) تاثیر بیشتری داشت.

با وجود کارآیی عسل، بره موم فعالیت ضد باکتریایی بالاتری در برابر استافیلوکوکوس اورئوس دارد. به طور کلی، عسل روامیل بعد از 2 ساعت نهفتگی (انکوباسیون)، فعالیت باکتریایی قوی‏تری از مانوکا داشت، در حالی که عسل مانوکا بعد از 24 ساعت قدرتمندتر بود.

باکتری‏های استرپتوکوک پیوژنز(Streptococcus pyogenes) و استرپتوکوکوس پنومونیه (Streptococcus pneumoniae) از عوامل بیماری‏زای مهم تنفسی انسان هستند. استرپتوکوک پنومونیه می‏تواند باعث عفونت‏های تهاجمی ریه شود که ممکن است عفونت‏های ثانویه و سایر اختلالات تنفسی ایجاد نماید. فعالیت ضد باکتریایی عسل با استفاده از پدهای آغشته به دو نوع عسل آکواسل ـ توالانگ  (Aquacel-Tualang) و عسل  آکواسل ـ مانوکا (Aquacel-Manuka)، پد معمولی برای درمان سوختگی،  Aquacel-Ag و یک پد خالص به عنوان شاهد در برابر باکتری‏های جدا شده از بدن بیمار مبتلا به سوختگی مورد آزمایش قرار گرف. هفت ارگانیسم از سوختگی‏ها جدا شد، پد‏های Aquacel-Ag و آکواسل ـ مانوکا حوزه مهار بهتری برای باکتری‎های گرم مثبت فراهم کردند. با این حال ، نتایج مشابهی بین آکواسل ـ مانوکا و آکواسل ـ توالانگ  در برابر باکتری‏های گرم منفی به دست آمد.

بیماری سالمونلا و تاثیر عسل طبیعی در درمان آن

بیماری سالمونلا (Salmonellosis) نوعی بیماری گوارشی است که در اثر خوردن مواد غذایی آلوده به سالمونلا مانند تخم مرغ، مرغ، گوشت و سبزیجات خام، یا با استفاده از محصولات حیوانی یا حیوانی آلوده به باکتری ایجاد می‎شود. این بیماری شایع‏ترین عفونت غذایی باکتریایی در ایالات متحده است. با این حال، بیشتر گونه‏های نژادی اشریشیا کولی برای انسان‏ها بیماری‎زا نیستند، اما تعداد کمی از گونه‏های بیماری‏زا اشریشیا کولی توسط غذا منتقل می‏شوند و انتروتوکسین‏های قوی تولید می‎کنند. در مطبوعات، مطالعات متعددی وجود دارد که بیانگر کارآیی عسل در برابر باکتری‏های مهم برای سلامتی انسان است، یکی از آنها پتانسیل ضد باکتریایی عسل در برابر ایزوله‏های بالینی اشرشیاکلی، سودوموناس آئروژینوزا، و سالمونلا انتریکای تایفی با روش‎های آزمایشگاهی را نشان داد.

عسل فعالیت ضد باکتریایی بی‎نظیری در برابر همه باکتری‎های مورد مطالعه نشان داد که به ترتیب به عفونت ادراری، ضایعات پوستی و تب روده در بیماران انسانی مرتبط هستند. و بنابراین، عسل را می توان روشی جایگزین در برابر چنین عفونت هایی دانست.

علاوه بر این که عسل در برابر عفونت‏های باکتریایی مؤثر است، قادر است به عنوان درمانی موثر برای یکی از رایج ترین علائم آلودگی باکتریایی مورد استفاده قرار گیرد. هنگامی که عسل به عنوان مایع هیدراتاسیون خوراکی تجویز شود، ممکن است مدت زمان اسهال باکتریایی را کاهش دهد.

نوع دیگر، مسمومیت‏های غذایی ناشی از آنتروتوکسین‏های تولید شده توسط باکتری‏های گرم مثبت مانند استافیلوکوکوس اورئوس است؛این سموم باعث تهوع، استفراغ، اسهال و کم آبی می‏شوند و مشکل اساسی برای  بهداشت عمومی محسوب می‎شوند. عمل ضد باکتریایی عسل‏های توالانگ، گلان، و داریان در برابر استافیلوکوکوس اورئوس، استافیلوکوک اپیدرمیدیس، انتروکوکوس فسیوم  و … مورد آزمایش قرار گرفت. عسل داریان فعالیت ضد باکتریایی قابل توجهی ایجاد نکرد، در حالی که عسل توالانگ و گلان طیفی از فعالیت ضد باکتریایی را با اثرات مهارکننده رشد آن در برابر همه گونه‏های باکتریایی مورد آزمایش، از جمله انتروکوک‎های مقاوم به ونکومایسین (VRE) نشان دادند، نتایج همچنان حاکی از آن است که عسل گلام بالاترین اثر ضد باکتریایی در میان نمونه‎های عسل آزمایش شده مالزی را دارا می‏باشد.

کلستریدیوم‏ها (Clostridium) باکتری‎های بی‏هوازی هستند که قادر به رشد در مواد غذایی کنسروی هستند. علاوه بر فعالیت ضد باکتریایی عسل درمقابل باکتری‏هایی که ذکر شد، عسل مانوکا هنوز هم اثر ضد باکتریایی بر کلستریدیوم دیفیسیل (Clostridium difficile) دارد، که در سال 2001 در ایالات متحده باعث مرگ حدود 29000 نفر گردید.

یک پژوهش جدید نشان می‏دهد که عسل مانوکا تاثیر ضد باکتری علیه کلستریدیوم دیفیسیل از خود نشان می‎دهد؛ ویژگی دیگر عسل مانوکا در درمان عفونت‏های باکتریایی، این عسل را بسیار قابل توجه می‏کند. با این حال، عسل مانوکا در مقایسه با سایر باکتری‏های هلیکوباکتر پیلوری، با وجود موثر بودن در شرایط آزمایشگاهی،هنگام آزمایش در داخل بدن بی‏تاثیر بود.

همان گونه که پیش از این بیان شد عسل دارای خاصیت ضد باکتریایی قابل توجهی در برابر انواع مختلف باکتری‏ها است. عسل بسیار اسیدی است و قند بسیار بالایی دارد، که محیط کشت مناسبی برای باکتری‏ها محسوب نمی‎شود. علاوه بر این، در برخی عسل‏ها، پراکسید هیدروژن یافت می‏شود که دارای اثر ضد باکتریایی قوی است. عسل‎های رماویل، مانوکا، توالانگ، و گلان با انواع مختلف باکتری مورد آزمایش قرار گرفتند و نتایج مثبت داشتند. باکتری‎های آزمایش شده و مستعد برخی از این عسل‏ها عبارتند از اشرشیاکلی، سودوموناس آئروژینوزا، باسیلوی سوبتلیس، استافیلوکوکوس  اورئوس، استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متیسیلین، کوآگولاز منفی استافیلوکوکوس، اتیواس، اتیوز، استئوپتوز، و اسکوئوس، استرپتوکوکوس، انتروکوک‏های مقاوم در برابر ونکومایسین و کلستریدیوم دیفیسیل.